Wat is hirsutisme?

Hirsutisme ontstaat meestal door een hormonale disbalans, waarbij een vrouw meer androgenen (mannelijke hormonen) produceert dan normaal. Deze verhoogde androgeenniveaus stimuleren de haarzakjes, wat leidt tot de groei van dikkere en donkerdere haren op plaatsen waar vrouwen normaal gesproken fijne, lichte haartjes hebben. Er zijn verschillende oorzaken voor deze hormonale disbalans:

• Polycysteus Ovarium Syndroom (PCOS): De meest voorkomende oorzaak van hirsutisme is PCOS, een aandoening waarbij de eierstokken meerdere cysten ontwikkelen en er een overproductie van androgenen plaatsvindt. PCOS treft ongeveer 6-10% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd en leidt vaak tot symptomen zoals onregelmatige menstruatie, acne, gewichtstoename en onvruchtbaarheid, naast hirsutisme.

• Bijnierschorshyperplasie: Dit is een aangeboren aandoening waarbij de bijnieren overactief zijn en te veel androgenen produceren. Deze stoornis kan zowel bij mannen als vrouwen voorkomen, maar bij vrouwen leidt het vaak tot hirsutisme, onregelmatige menstruaties en soms zelfs onvruchtbaarheid.

• Cushing-syndroom: Het Cushing-syndroom ontstaat door langdurige blootstelling aan hoge niveaus van cortisol, een stresshormoon dat door de bijnieren wordt geproduceerd. Verhoogde cortisolniveaus kunnen de androgeenproductie stimuleren, wat resulteert in symptomen zoals gewichtstoename, een ronde gezichtsstructuur, en overmatige haargroei.

• Androgenen producerende tumoren: Tumoren in de eierstokken of bijnieren kunnen leiden tot een abnormale productie van androgenen. Dit is een zeldzame oorzaak van hirsutisme, maar kan snel toenemende en ernstige haargroei veroorzaken. In dergelijke gevallen is een medische ingreep noodzakelijk.

• Medicatie: Sommige medicijnen kunnen als bijwerking hirsutisme veroorzaken. Voorbeelden zijn anabole steroïden, die vaak door bodybuilders worden gebruikt, en bepaalde anticonceptiemiddelen die de hormoonspiegels beïnvloeden. Andere medicijnen die hirsutisme kunnen veroorzaken zijn danazol, een middel dat soms wordt voorgeschreven voor de behandeling van endometriose.

Hirsutisme kan op verschillende manieren worden behandeld, afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de ernst van de symptomen. Behandeling is vaak gericht op het verminderen van de haargroei en het aanpakken van de hormonale disbalans:

• Medicatie: Verschillende medicijnen kunnen worden voorgeschreven om de productie van androgenen te verminderen of de effecten ervan te blokkeren:

  • Orale anticonceptiva: Deze worden vaak voorgeschreven aan vrouwen met hirsutisme, vooral als de oorzaak PCOS is. Anticonceptiepillen helpen de menstruatiecyclus te reguleren en verminderen de androgeenniveaus, wat kan leiden tot minder haargroei.
  • Spironolacton: Dit is een anti-androgeen medicijn dat de werking van androgenen blokkeert op de haarzakjes, waardoor de haargroei vermindert. Het wordt vaak gebruikt in combinatie met anticonceptiepillen.
  • Finasteride: Dit medicijn wordt gebruikt om de omzetting van testosteron naar dihydrotestosteron (DHT) te blokkeren, een androgeen dat sterk bijdraagt aan hirsutisme. Finasteride wordt meestal voorgeschreven in gevallen van ernstig hirsutisme.

• Leefstijlveranderingen: Voor vrouwen met overgewicht kan gewichtsverlies helpen om de symptomen van hirsutisme te verminderen, vooral als de aandoening gerelateerd is aan PCOS. Gewichtsverlies kan de insulineresistentie verbeteren, wat op zijn beurt de androgeenniveaus verlaagt en de haargroei vermindert.

• Haarverwijderingsmethoden:

  • Laserontharing: Een populaire en effectieve methode voor langdurige haarreductie. Laserontharing richt zich op de haarzakjes met geconcentreerd licht, waardoor de haargroei aanzienlijk vermindert. Meerdere sessies zijn meestal nodig om het gewenste resultaat te bereiken, en de methode is vooral effectief bij vrouwen met een lichte huid en donkere haren.
  • Elektrolyse: Dit is een permanente haarverwijderingsmethode waarbij een dunne naald een elektrische stroom naar de haarzakjes brengt om deze te vernietigen. Elektrolyse is geschikt voor alle huid- en haartypen, maar kan tijdrovend zijn omdat elk haartje individueel moet worden behandeld.
  • Scheren, harsen en epileren: Deze methoden bieden tijdelijke oplossingen voor het verwijderen van ongewenst haar. Ze zijn gemakkelijk uit te voeren, maar kunnen bijwerkingen hebben zoals huidirritatie en ingegroeide haren.
  • Bleken: Deze methode maakt het haar minder zichtbaar door het lichter te maken, zonder het te verwijderen. Bleken is vooral nuttig voor vrouwen die geen donkere haargroei willen, maar het haar niet willen verwijderen.

• Huidbehandelingen: Voor vrouwen die naast hirsutisme ook last hebben van acne of een vette huid, kunnen dermatologische behandelingen zoals peelings, retinoïden, antibiotica, of benzoylperoxide nuttig zijn. Deze behandelingen helpen de talgproductie te verminderen en acne onder controle te houden.

Hoewel hirsutisme op zichzelf meestal geen ernstige medische aandoening is, kan het wel een aanzienlijke impact hebben op de kwaliteit van leven en het emotionele welzijn:

• Psychologische impact: Hirsutisme kan leiden tot een laag zelfbeeld, angst, en depressie, vooral als de haargroei opvallend is en invloed heeft op het uiterlijk. Vrouwen met hirsutisme kunnen zich ongemakkelijk voelen in sociale situaties en vermijden vaak activiteiten waarbij hun lichaam blootgesteld wordt, zoals zwemmen of sporten.

• Verhoogd risico op andere aandoeningen: Als hirsutisme wordt veroorzaakt door PCOS, kan dit leiden tot andere gezondheidsproblemen zoals onvruchtbaarheid, type 2 diabetes, en hartziekten. Het is belangrijk om niet alleen de haargroei te behandelen, maar ook de onderliggende hormonale stoornis.

Als je symptomen van hirsutisme ervaart, zoals overmatige haargroei, onregelmatige menstruaties, of andere hormonale symptomen, is het belangrijk om medische hulp te zoeken. Een vroege diagnose en behandeling kunnen helpen om de symptomen te beheersen en het risico op complicaties te verminderen. Als de haargroei plotseling optreedt of zeer snel toeneemt, kan dit wijzen op een ernstiger onderliggende aandoening, zoals een androgeen producerende tumor, en moet je onmiddellijk medische hulp inroepen.